یک روز پس از هم‌صدایی شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان با جریان‌های سیاسی به رهبری محمد حنیف اتمر و محمد عمر داوودزی، جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری صلاح‌الدین ربانی اعلام کرد که عضویت این حزب در شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان پایان یافته است.

بر اساس اعلامیه منتشرشده، جمعیت اسلامی می‌گوید این شورا در ابتدا با هدف تبدیل‌شدن به محور مبارزات مردم برای اعاده حاکمیت قانون و احیای مردم‌سالاری ایجاد شده بود، اما به‌جای تمرکز بر یک برنامه منسجم، فعالیت‌های آن به سمت ایتلاف‌سازی‌های مقطعی و غیرهماهنگ منحرف شده است.

در اعلامیه آمده که بخشی مهم از تلاش‌های شورا صرف ایتلاف‌سازی‌های ناهمگون شده و این روند تجربه‌های ناکام گذشته را تکرار می‌کند.

جمعیت اسلامی تاکید کرده است که به دلیل این رویکردها، از مدتی پیش عضویت خود را عملاً تعلیق کرده بود و اکنون به‌صورت رسمی اعلام می‌کند که دیگر عضو این شورا نیست.

این حزب می‌گوید مبارزه سیاسی‌اش را برای رهایی افغانستان از وضعیت کنونی در چارچوب‌های دیگری ادامه خواهد داد.

https://res.cloudinary.com/dktanxxnf/image/upload/v۱۷۶۵۳۷۶۵۳۱/lww۹uqknhlkzocivyqjf.jpg

ذبیح‌ الله مجاهد به مناسبت روز جهانی حقوق بشر، اعلام کرد که رعایت حقوق شهروندان افغانستان را تضمین می‌کنند، اما تنها در چارچوب شریعت اسلامی.

او افزود که تعریف حقوق بشر در کشورهای مختلف متفاوت است و این‌ها نیز فقط به حقوق بشری پایبند است که شریعت آن را لازم بداند.

پیش‌تر، سازمان ملل متحد اعلام کرده بود که حقوق بشر متعلق به همه انسان‌ها و شامل حق زندگی، آزادی و عدالت است و غیرقابل گفت‌وگو می‌باشد. سازمان ملل به مناسبت این روز بر برابری، آزادی، کرامت و حقوق اساسی همه انسان‌ها تاکید می‌کند. 

ریاست امر به معروف و نهی از منکر طالبان در ننگرهار اعلام کرد که ۶۵۷ ابزار موسیقی را از نزد افراد جمع‌آوری و در اقدامی رسمی با حضور مقام‌های محلی و امنیتی سوزانده است. این اقدام با هدف «حفاظت از اخلاق عمومی» صورت گرفته است.

طالبان پس از بازگشت به قدرت، محدودیت‌های گسترده‌ای بر آزادی‌های فردی، فرهنگی و اجتماعی وضع کرده‌اند و موسیقی یکی از بخش‌هایی است که به‌شدت سرکوب می‌شود. دیروز نیز در میدان وردک ده‌ها ابزار موسیقی آتش زده شدند. 

سال‌هاست یک صحنه تکراری، تکرار می‌شود. چهره‌های سیاسی سابق افغانستان دور هم جمع می‌شوند، از «نجات کشور» سخن می‌گویند، اعلامیه‌ای صادر می‌کنند و پس از آن… هیچ اتفاقی رخ نمی‌دهد. این حقیقت تلخ است: این نشست‌ها بیشتر شبیه تلاش برای بازسازی گذشته‌ای هستند که خود این رهبران در فروپاشی آن نقش داشتند. پرسش اصلی این نیست که چرا حرف می‌زنند، بلکه چرا هنوز بی‌اثرند؟

۱- قدرت شرط هر تغییر واقعی است. اجماع بدون ابزار اجرایی، بدون نیروی سازمان‌یافته، بدون پایگاه داخلی و بدون مشروعیت عملی، تنها مجموعه‌ای از سخنرانی‌هاست. بسیاری از این رهبران در دوران جمهوریت به جای اصلاح و دولت‌سازی، سرگرم چانه‌زنی‌های درون‌حکومتی و امتیازگیری بودند. اکنون، وقتی همان افراد بدون قدرت و بدون ساختار دوباره گرد هم می‌آیند، نتیجه چیزی جز نشست‌های پر صدا و بی‌اثر نخواهد بود.

۲- افغانستان امروز دیگر شبیه گذشته نیست. جهان غرق بحران‌های خود است، افغانستان از اولویت سیاست خارجی اکثر کشورها خارج شده و منطقه با امارت اسلامی کار می‌کند، نه با نخبگان خارج‌نشین. حکومت کنونی ساختاری امنیتی مستحکم ایجاد کرده که رقیب داخلی ندارد. در چنین شرایطی، نشست‌های خارجی حتی اگر مکرر برگزار شوند، اثری در میدان ندارند.

۳- اعتماد مردم به این رهبران بسیار کم است. نه از روی دشمنی، بلکه به دلیل تجربه تاریخی. در دوران جمهوریت، همین افراد بودجه و امکانات نظام را مصرف کردند، با ائتلاف‌های کوتاه‌مدت ثبات سیاسی را فرسودند و با اختلافات پایان‌ناپذیر حکومت را تکه‌تکه کردند. نسل جوان امروز این تاریخ را فراموش نکرده و این رهبران را نه «بدیل آینده»، بلکه بخشی از گذشته بحران‌زده می‌بیند. حرکت سیاسی بدون ریشه در مردم، حتی اگر اعلامیه‌ای منتشر کند، چیزی جز یک خبر کوتاه نیست.

۴- ذهنیت رقابتی و فردگرایانه هنوز بر این افراد حاکم است. در ظاهر وحدت ممکن است وجود داشته باشد، اما رقابت‌ها و محاسبات فردی پابرجاست. گروهی که چارچوب ذهنی گذشته را با خود حمل می‌کند، نمی‌تواند ساختار جدیدی بسازد. بسیاری از این نشست‌ها محصول ترس از انزوا هستند، نه نتیجه پروژه فکری تازه.

۵- جهان امروز دیگر بازگشت به شرایط گذشته را نمی‌پذیرد. دوران جمهوری افغانستان محصول لحظه‌ای استثنایی در سیاست جهانی بود و آن لحظه پایان یافته است. امروز هیچ قدرت خارجی حاضر نیست روی رهبران مهاجر سرمایه‌گذاری کند. وقتی پشتوانه خارجی و داخلی وجود ندارد، نشست‌ها بیشتر برای زنده نگه داشتن شبکه‌ای قدیمی است تا خلق آینده‌ای سازنده.

افغانستان امروز بیش از هر زمان نیازمند نسل تازه‌ای از رهبری از بین مردم، گفتمان واقع‌گرایانه، شبکه اجتماعی داخلی و سیاستی است که از تجربه‌های گذشته درس بگیرد. مردم از هرگونه نزاع و جدل خسته‌اند. مردم از چهره‌های تکراری و فاقد برنامه خسته‌اند. عکس‌های رسمی، نشست‌های تکراری و امیدهای بی‌واقعیت- کشور را تغییر نمی‌دهد. تجربه ثابت کرده است: خودکرده را نه درد است و نه درمان.

گوجاکین سخن‌گوی وزارت خارجه‌ی چین، از افغانستان و پاکستان خواست اختلافات اخیر خود را از راه مذاکره و مشورت حل کنند. او در یک نشست خبری گفت که دو کشور باید تنش‌ها را کاهش دهند و برای ثبات منطقه به‌ گونه‌ی مشترک کار نمایند. به گفته‌ی او، افغانستان و پاکستان «دوستان درازمدت چین» هستند و نمی‌توانند از هم جدا شوند.

او افزود چین آماده است همراه با جامعه‌ی جهانی برای بهبود روابط میان دو کشور نقش ایفا کند. با وجود این موضع‌گیری، چین تاکنون میزبانی هیچ گفت‌وگویی را در این زمینه بر عهده نگرفته است. تلاش‌های برخی کشورهای منطقه، از جمله قطر، برای کاهش تنش نیز تاکنون نتیجه‌ای نداشته است.

در پی درگیری‌های میان نیروهای مرزی افغانستان و پاکستان، تمامی گذرگاه‌های میان دو کشور بسته مانده است. حادثه‌ی تازه هفته‌ی گذشته که چندین کشته بر جای گذاشت، نگرانی‌های منطقه‌ای درباره‌ی افزایش تنش را دوباره برجسته کرد.

بیش از ۲۵۰ سازمان، به‌شمول نهادهای حقوق بشری، در یک نامه‌ی سرگشاده از حکومت جرمنی خواسته‌اند تا مهاجران افغانستان در معرض خطر را که پیش از این وعده‌ی انتقال به آنان داده شده بود، هرچه زودتر به این کشور منتقل کند. این نامه در سه‌شنبه، ۱۸ قوس ۱۴۰۴، یک روز پیش از روز جهانی حقوق بشر، به وزارت‌های داخله و خارجه‌ی جرمنی ارسال شده است.

در این نامه تاکید شده که حکومت جرمنی باید «از تمام توان خود کار بگیرد» تا حدود ۱۸۰۰ مهاجران افغانستان پیش از پایان سال جاری میلادی از پاکستان به جرمنی انتقال داده شوند. این افراد کسانی‌اند که پس از برگشت طالبان به قدرت، در معرض خطر قرار گرفته‌اند و بازگشت احتمالی آنان به افغانستان می‌تواند پیامدهای جدی برای‌شان داشته باشد.

در این نامه هم‌چنان از جرمنی خواسته شده که در گفت‌وگو با حکومت پاکستان اطمینان دهد مهاجران افغانستان در معرض خطر، پیش از تکمیل دوسیه‌های‌شان، دوباره به کشور بازگردانده نشوند.

یک گزارش تازه‌ از پولیس جرمنی نشان می‌دهد که مظنونان از افغانستان و سوریه در بخش‌های مختلف این کشور، بیش از سهم جمعیتی خود در میان پناه‌جویان دیده می‌شوند. این گزارش با عنوان «سراسری جرم و جنایت در بستر مهاجرت» در دوشنبه، ۱۸ قوس، منتشر شده و می‌گوید از مجموع ۳.۱ میلیون جرم ثبت‌شده در سال ۲۰۲۴، حدود یازده درصد آن شامل پرونده‌هایی بوده که حداقل یک مظنون مهاجر داشته است.

بر بنیاد این گزارش، نرخ مظنونان در میان پناه‌جویان افغانستان ۱۷۲۲ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر و در میان پناه‌جویان سوری ۱۷۴۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر بوده که به‌مراتب بالاتر از میانگین شهروندان جرمنی (۱۶۳ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر) است. بخش‌های جرمی مورد اشاره شامل جرایم خشونت‌آمیز، جرایم جنسی، جرایم مواد مخدر، سرقت و جرایم سازمان‌یافته است.

هم‌زمان با نگرانی‌ها، حکومت جرمنی سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری را در برابر مهاجرانی که مرتکب جرم می‌شوند، عملی کرده است. در چند ماه پیش، ۸۱ افغانستانی مجرم‌خوانده با دو پرواز چارتر به افغانستان بازگردانده شدند. با این‌حال، روند انتقال مهاجران افغانسان پذیرفته‌شده هم‌چنان ادامه دارد و روز سه‌شنبه ۱۱ قوس، ۱۹۲ مهاجر افغانستان دیگر با یک پرواز چارتر از اسلام‌ آباد به جرمنی منتقل شدند.

سازمان ملل متحد به مناسبت «روز جهانی حقوق بشر» تاکید کرده است که حق زندگی، آزادی و عدالت از ارزش‌های غیرقابل مذاکره‌اند و حقوق بشر به همه انسان‌ها تعلق دارد. این نهاد چهارشنبه ۱۹ قوس، در پیامی اعلام کرد که حقوق بشر دست‌یافتنی است و همه در پاسداری از آن نقش داریم.

این موضع‌گیری در حالی صورت می‌گیرد که در افغانستان شهروندان، به‌ویژه زنان و دختران، هم‌چنان از محدودیت‌های گسترده در دست‌رسی به حقوق اساسی‌شان شکایت دارند.

روز ۱۰ دسمبر از سال ۱۹۴۸ میلادی به ابتکار مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان «روز جهانی حقوق بشر» نام‌گذاری شد. هدف از این روز گرامی‌داشت از ارزش‌های بنیادین انسانی، شامل برابری، کرامت، آزادی و عدالت برای همه انسان‌ها است.

دونالد ترمپ، رییس ‌جمهور امریکا، در تازه‌ترین سخنرانی خود اعلام کرد پذیرش مهاجران از کشورهای «جهان سوم» به‌طور دایمی متوقف شده است.

او افغانستان، هائیتی و سومالی را نمونه‌هایی از این کشورها ذکر کرد و با انتقاد از سیاست مهاجرتی دولت بایدن گفت: «چرا ما فقط از کشورهایی پذیرش داریم که اوضاع‌شان بد است؟».

ترمپ افزود که ایالات متحده پیش از این هم پذیرش مهاجر از سومالی داشته است و این کشورها را «پر از جرم و نابسامان» توصیف کرد. دیدبان حقوق بشر اقدامات اخیر او را خصومت تنبیهی علیه ملیت‌های مشخص و «جریان آشکار نژادپرستی» خوانده است.

توقف پذیرش مهاجران افغانستان به امریکا پس از سقوط حکومت پیشین این کشور در سال ۲۰۲۱، واکنش به بحران مهاجرت گسترده و نگرانی‌های امنیتی بود. این اقدام باعث شد بسیاری از مهاجران افغانستان که در معرض تهدیدهای سیاسی و امنیتی بودند، دسترسی به مسیر قانونی مهاجرت و پناهندگی به امریکا را از دست بدهند و وضعیت آنان نامطمین شود. 

صادقانه بگویم؛ عنوان نشست آنلاین هم‌صدایی ملی احزاب و جریان‌های سیاسی افغانستان فقط یک نام قشنگ است، اما هیچ پیوندی با درد مردم و خواست واقعی جامعه ندارد. مردم افغانستان سال‌هاست که از این‌جور نشست‌ها، وبینارها و «ادعای همگرایی ملی» فقط حرف و شعار شنیده‌اند، نه نتیجه و نه تغییر.

۱‌) احزابی که از مردم جدا شده‌اند، چطور ادعای هم‌صدایی ملی می‌کنند؟

واقعیت این است که بیشتر احزاب و جریان‌هایی که در این نشست‌ها جمع می‌شوند: نه پایگاه اجتماعی دارند، نه ساختار تشکیلاتی درست‌وحسابی، نه با مردم ارتباط دارند، حتی اعضایشان هم نمی‌دانند رهبران‌شان دقیقاً کجا هستند و چه می‌کنند.

وقتی یک حزب از جامعه جدا باشد، دیگر «هم‌صدایی ملی» فقط یک شعار خالی است، بس.

۲) مردم از این نمایش‌های سیاسی خسته شده‌اند

طی بیست سال گذشته صدها نشست و ائتلاف ساختند، اما هیچ‌کدام گرهی از مشکل مردم باز نکرد، هیچ جریان سیاسی هزینه‌ی واقعی نداد، هیچ پروژه‌ی عملی از دل این نشست‌ها بیرون نیامد.

به همین خاطر مردم امروز صاف و ساده می‌گویند:

این نشست‌ها دیگر هیچ ارزشی ندارد؛ اعتماد مردم از بین رفته.

۳‌) این نشست‌ها بیشتر رقابت برای دیده‌شدن است تا یک اقدام ملی

ظاهرش حرف از «هم‌صدایی» است، اما حقیقت این است که: هر حزب دنبال سهم خودش است، رهبران فقط دنبال یک جایگاه نمادین‌اند، هیچ نقشه‌ی عملی و هیچ زمان‌بندی برای کار وجود ندارد. این‌ها بیشتر ائتلاف‌های واتس‌اپی و زوم‌محور اند، نه نیروی واقعی تغییر.

۴) مردم از نشست‌هایی حمایت می‌کنند که نتیجه بدهد، نه عکس و شعار تا وقتی: نقشه‌ی راه سیاسی وجود نداشته باشد، طرح آینده‌ی افغانستان روشن نباشد، ساختار بدیل تعریف نشده باشد، و هیچ‌کس مسوولیت‌پذیر نباشد، این نشست‌ها فقط تکرار حرف‌های خسته‌کننده است. مردم از این مرحله عبور کرده‌اند.

۵) نسل امروز دنبال چهره‌ها و جریان‌های تازه‌نفس است

مردم مخصوصاً نسل تحصیل‌کرده دیگر از رهبران سنتی و نشست‌های سمبولیک خسته شده‌اند.

امروز دنبال: چهره‌های جدید، برنامهٔ عملی، صداقت سیاسی و ساختار شفاف هستند. نه دنبال نشست‌هایی که سال‌هاست ثابت کرده هیچ نتیجه‌ای ندارند.

نشستی که به نام «هم‌صدایی ملی» برگزار می‌شود، نه ملی است، نه همصدا، نه تأثیرگذار.

چنین برنامه‌ها امروز هیچ اعتبار اجتماعی و هیچ اعتماد مردمی ندارند و فقط به محافل نمایشی بی‌نتیجه تبدیل شده اند.