Photo: File5 دقیقه خواندن
در جهان کنونی، در کنار آن‌که وسایل ترانسپورت جاده‌ای، سهولت‌های متعدد را برای بشریت به ارمغان آورده‌اند، طبق آمار سازمان صحی جهان، سالانه ۱.۳ میلیون انسان در جاده‌ها یا در حوادث ترافیکی جان خود را از دست می‌دهند و بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون نفر دیگر مجروح یا مصدوم می‌شوند؛ که ۹۳ درصد این مصدومین، از کشورهای فقیر و از طبقات پایین و متوسط جامعه هستند. متاسفانه، افغانستان نیز در ردیف همین کشورها قرار دارد.
در این اواخر، حوادث ترافیکی، جان ده‌ها تن را هر روز می‌گیرد و منجر به کشته و زخمی شدن هم‌وطنان ما می‌گردد.
این حوادث وحشتناک که دلایل زیادی دارند، از نبود جاده‌های مناسب، سهل‌انگاری راننده، تا هزاران علت دیگر، اما اصلی‌ترین دلیل، بی‌احتیاطی رانندگان است که هنگام رانندگی، دقت لازم را ندارند.
در یک رویداد ترافیکی مرگ‌بار در هرات، ۷۹ تن جان باخته‌اند. این رویداد پس از برخورد یک موتر مسافربری نوع (۵۸۰) با یک موتر باربری حامل پترول و یک عراده موترسایکل، در مسیر جاده‌ی حلقوی هرات رخ داده است.
محمد جانان مقدس، سرطبیب قول اردوی ۲۰۷ الفاروق طالبان، گفت: «ما ۷۶ شهید را از این موتر بیرون کشیدیم که از جمله، ۱۷ تن آنان کودکان و ۵۹ تن دیگر، زنان و مردان هستند. همه سوخته‌اند و قابل شناسایی نیستند، اما از قدهای‌شان مشخص می‌شود که چند نفر کودک و چند نفر بزرگ‌سال بوده‌اند».
هم‌چنین، در حادثه‌ی ترافیکی دیگری در ولسوالی ارغندی کابل، یک موتر از جاده منحرف شده که در پی آن، بیش از ۲۵ تن کشته و ۲۷ تن دیگر زخمی شده‌اند.
و هزاران حادثه‌ی ترافیکی دیگر در این جاده‌های خاموش و پر خم‌وپیچ، جان انسان‌های مظلوم و بی‌گناه را می‌گیرد.
در همین حال، شماری از شهروندان کشور از افزایش روزافزون این رویدادها در مرکز و ولایت‌ها ابراز نگرانی کرده‌اند. به گفته‌ی آنان، بی‌احتیاطی رانندگان، نبود معیارهای روشن در استخدام آن‌ها در شرکت‌های مسافربری و عوامل دیگر از دلایل اصلی این رویدادها هستند.
دلایل زیادی برای این حوادث وجود دارد؛ اما پرسش این است که چه باید کرد؟
اکنون مردم از موترهای مسافربری و رانندگان آن‌ها هراس دارند؛ که مبادا حادثه‌ای رخ دهد.
عوامل کلیدی در حوادث ترافیکی
الف: عوامل انسانی
خطاهای راننده
بی‌دقتی
سرعت غیرمجاز و عدم رعایت قوانین ترافیکی
عدم آگاهی مردم از مقررات ترافیکی
نداشتن جواز رانندگی قانونی نزد بسیاری از رانندگان
استعمال مواد مخدر هنگام رانندگی
بی‌توجهی مسئولان به تطبیق قواعد ترافیکی
ب: عوامل فنی و زیرساختی
کیفیت پایین جاده‌ها
عدم استفاده از وسایط نقلیه معیاری و استاندارد
نقص فنی موترها
طراحی نامناسب مسیرها
کم‌عرض بودن جاده‌ها
افزایش موترهای دست راست یا وسایط وارداتی از پاکستان
ج: عوامل محیطی
هوای آلوده
برف و بارندگی شدید
جاری شدن سیلاب در برخی مناطق
گرد و غبار
این‌ها همه از جمله علل عمده حوادث ترافیکی در جاده‌های مرکزی، شاهراه‌ها و مناطق دورافتاده کشور هستند، اما چه باید کرد تا از این وضعیت نجات یافت؟
راهکارها و رهنمودهای جلوگیری از حوادث ترافیکی
بهبود قوانین و اجرای آن
وضع قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای تخلفات رانندگی
نظارت موثر بر تطبیق قوانین ترافیکی
ارتقای زیرساخت‌های جاده‌ای
سرمایه‌گذاری در بهبود وضعیت جاده‌ها
نصب تابلوهای راهنما
نصب علایم هشداردهنده مناسب
طراحی ایمن‌تر مسیرها
افزایش آگاهی عمومی و آموزش
برنامه‌های آموزشی منظم برای ارتقای دانش رانندگان
آگاهی‌دهی درباره خطرات ترافیکی
رفتن به کورس‌های رانندگی
شاید این‌ها راه‌حل قطعی برای این مشکل نباشند؛ اما می‌توانند از وقوع بسیاری از این حوادث جلوگیری کنند.
در حال حاضر، ناگفته نماند که رانندگان مسوولیت بزرگی در قبال مسافرین محترم خود دارند—از لحظه سوار شدن تا رسیدن به مقصد باید از آنان محافظت کنند.
نتیجه‌گیری
با توجه به وضعیتی که در افغانستان و جهان امروزی حاکم است—چه حوادث طبیعی و چه غیرطبیعی—زندگی بشریت هر روز با تهدید روبرو است.
به‌ویژه در این روزها، حوادث ترافیکی در شاهراه کابل جان بیش از ده‌ها تن را گرفته‌اند.
البته می‌دانیم که مرگ از جانب الله متعال است و تا زمانی که رزق و روزی انسان تمام نشود، او زنده می‌ماند، اما با این حال، رانندگان محترم باید توجه جدی به رفتار خود هنگام رانندگی داشته باشند: رعایت سرعت مجاز، دقت در کار و رسیدن به‌موقع.
ناگفته نماند که دیر رسیدن، بهتر از هرگز نرسیدن است.
مسوولیت مقاله به دوش نویسنده است.